Opsiyon Piyasası ve BIG SHORT

BIG SHORT filmi vesilesiyle en azından aşina olmayanlar için birkaç enstrümandan ve amacından bahsedelim istiyorum.

Herhangi bir enstrümana karşı bahis açabilirsiniz. Ya da size karşı bahis açmak isteyenle masaya oturabilirsiniz. 

Eğer siz bir enstrümanın artık daha fazla yükselemeyeceğine inanıyorsanız belirlenecek tarihler için prim ödemeyi kabul ederek önceden belirlenmiş bir seviyeden satım hakkı elde edersiniz (Put opsiyon alma)

Eğer haklı çıkarsanız o tarihte fiyatlar çok daha fazla düşmüş olduğundan siz kendi hakkınız olan seviyeden satıp aradaki fark kadar kar etmiş olursunuz. 

Örneğin; USD 3.10 seviyesinden satım Hakkıınız var. Gün geldi USD saat 14:00 itibariyle 3.00 ten işlem gördü. Siz satım Hakkınızı kullanır, 3.10'dan satar ve isterseniz 3.00 ten geri alırsınız. 1.000.000 USD için bu işlemi yaptıysanız kısa sürede karınız 100.000 TL'dir. Yani 1 mio USD 100.000 TL yumurtlamıştır (Filmde elde edilen kar bu yöntemle kazanılmıştır). Tersi durumda riskiniz anlaşmaya bağlı olarak ödediğiniz prim(ler) ile sınırlıdır. 

Bu işleme benzer şekilde satım Hakkı değil, Alım Hakkı da satın alabilirsiniz (Call opsiyon alma). Mekanizma aynı işliyor. 

Ya da işlem için masanın öteki tarafına geçip hak satın alıp prim ödeyen değil, hak satıp prim alan kişi olabilirsiniz (Put opsiyon satma ve Call opsiyon satma). Bu durumda riskiniz dayanak varlığın (örneğimizdeki USD gibi) hareketine bağlı olarak sonsuz olup (USD 5.00 TL ye de çıksa malesef 3.10'dan USD'nız el değiştirir), getiriniz aldığınız primle sınırlıdır. 

Bu işlemleri organize piyasada yapabileceğiniz gibi bankalarda OTC denilen tezgahüstü piyasada da yapabilirsiniz. Opsiyon piyasası hergeçen gün hem hacimsel olarak hem de ürün bazlı olarak gelişmekte ve bu piyasada yapılan işlemler refere edilerek piyasanın yönü, tavrı, algısı yani basitçe neyi fiyatladığı öngörülmeye çalışılmaktadır. Dolayısıyla kaçmak yerine daha fazla piyasayı tanımak adına kendinize fırsat verin. 

3. Seans -02.02.2015

Haftaya satıcılı başlayan endeks gün içinde en düşük 88.674 puanı görse de, haftanın ilk işlem gününde %0.86 prim yaparak 89.712 puandan kapanış yaptı. 

TCMB gündemdeki yerini şuan kimseyle paylaşmıyor gözüküyor. Cuma günkü sözlü müdahale ile Dolar kurunun yükselişine set çeken Merkez Bankası (her ne kadar sonradan siyasi kanadın söylemleri ile tekrar kurda yükseliş gözlense de genel anlamda zirve seviyeler kalıcı olmadı) bugün de yapılan açıklamalar sonrası dolaylı ya da doğrudan piyasaya müdahil oldu. Başçı yaptığı açıklamada "yüksek enflasyon ve deflasyon büyümeyi zayıflatabilen unsurlar" şeklinde ifadeler kullandı. FX piyasasında 2.4147'ye doğru gerileyen kur tekrar yönünü yukarı çevirse de enflasyon verisi öncesi beklemede kalacak gibi görünüyor. 

Bu arada Brent petroldeki yükselişin piyasa tarafından hafife alınır gibi bir hali var. Yükseliş bir kaç gün içerisinde %10'u aştı. ABD'de rafineri işçilerinin, 1980'lerden beri görülen en büyük grevi başlatmaları, buna ek olarak, ülkedeki petrol sondaj kuyularının sayısında son dönemlerde gözlenen sert düşüş arz yönlü endişelere neden olduğundan fiyatları yukarı çekiyor. Unutulmamalı ki bu yıl Türkiye piyasası adına yazılan tüm olumlu senaryolar petrol ile doğrudan ilişkili. 

Yarın enflasyon verisi açıklanacak. Yüksek ihtimal ile yıllık bazda %8.17 olan enflasyonun %7.00 civarına gerilemiş olduğunu göreceğiz. Dolayısıyla faiz indirim beklentileri had safhaya çıkabilir. Kurda yeni zirveler test edilirse Başçı'dan yeni bir sözel müdahale ve/veya Merkez'den döviz satım ihalesi gelebilir. Böyle bir durumda şahsım ertesi gün indirimin geleceğine daha çok ihtimal verecektir. Yarın enflasyondan sonra çok hareketli olacak piyasa.. 

Enflasyondaki düşüşe rağmen kur 2.45'in altında kalabilirse borsada çok olumlu fiyatlama gözlenebilir. Ancak bugün ve olası bir faiz indirimi sonrası önümüzdeki günlerde 2.50, hatta 2.60'a doğru bir hareket gözlenirse faiz indiriminin olumlu fiyatlaması terse dönecektir. 

Endeks ile ilgili seviyeleri twitter hesabımda fibonacci seviyeleri ve %50 geri çekilme noktasını verdiğim twitte dikkate alabilirsiniz. 

Büyük balığın küçük balığı yutmaması dileğiyle.. 

3. Seans - 28.01.2015

Bugün beklenen FOMC tutanaklarının özeti yayınlandı. Beklentilerden sapan bir gelişme ile karşılaşmadık. Kısaca özetlemek gerekirse; FED faizlerde bir değişime gitmezken, faiz artırımı için "sabırlı" olunacağını da yineledi. Tutanakların endekse etkisini "dalgalı nötr" olarak yorumluyorum. 

FED kısa vadede elini belli ettikten sonra piyasanın bir kez daha içeriye döneceği kanısındayım. Yani 3 Şubat'ta açıklanacak olan Ocak ayı enflasyonu, yıllık enflasyonda gözlenecek sert düşüş sonrası 4 Şubat'ta TCMB'nin erken toplanarak olası "erken faiz indirimi" yapabileceği senaryosu daha derinden konuşulacaktır.  Görüşüm; erkenden faizleri indirmek için acil toplanılmasını gerektirecek bir durumun olmadığı yönünde. Politika faizinde 50 baz puanı bulacak bir indirimin, dolayısıyla alt bantta da 50-100 baz puana varacak simetri ayarlamasının 24 Şubat'taki olağan toplantıda yapılacağını düşünüyordum. Ancak bu indirimin "acil" koduyla yapılması durumunda yarım puanla (50 bp) geçiştirilemeyebileceğini düşünüyorum. Belki 75 bp belki 75 bp'den de fazla...

2015 yılına girerken faiz indirim döngüsüne girecek olmamıza pozitif baktığımı her fırsatta belirttim. Çünkü düşen petrol fiyatlarının enflasyon ve cari açıktaki durumu destekleyeceği görüşündeydim. Bu aynı zamanda tarihi bir fırsat aslında. Şu ortam yapısal reformlar ve çözüm süreciyle desteklenmesi durumunda başka bir hal (çok çok olumlu) de alabilir. Ancak acil faiz indirimini piyasa, siyasi baskıya da yoracağından temkinli pozitif olmayı tercih ediyorum. Ayrıca yeni şekillenecek ekonomi yönetiminin de güven vermesi önemli olacak. 

Teknik olarak 90.000 seviyesi kırılmış değil. Bu seviyenin üzerinde kaldığımız sürece indikatörlerdeki yorulmaya rağmen 93.400 zirvesinin test edilebileceği görüşünü koruyoruz. Bu seviye potada bulunurken, Dolar'daki yükselişler, Avrupa'da çevre ülkelerin tahvil faizlerindeki olası yükselişler risk oluşturmaya aday. 

3. Seans - 27-01-2015

Bugün açıklanan TCMB enflasyon raporunda gelecek dönemlere ilişkin güçlü faiz indirim sinyalleri gelmesine rağmen, endekste bunun kısa vadeli de olsa coşkusunu göremedik. Bunun ardında yatan en önemli sebebin öncelikli olarak artan dolar kuru volatilitesi olduğunu, diğer önemli sebebin ise Çarşamba akşamı düzenlenecek FOMC toplantısı olduğunu düşünüyorum.  

Enflasyon raporunun detaylı analizi sonrasında diyebileceğim o ki; beklenmedik dış şoklar yaşanmadığı sürece TCMB'den yılın ilk yarısında toplamda  75 -100 baz puan daha indirim gelebilir. Piyasada da bu beklentinin fiyatlandığı görüşündeyim. 2 yıllık tahvil faizlerinin birkaç gündür %7.00'nin altına gerilemiş olması bunun en önemli göstergesi. Faiz indirmlerine yönelik güçlü söylemlere rağmen bankacılık sektörünün baskı altında kalmasını ise bankacılık sektörünün sanayiden fazlaca ayrışmasına bağlıyorum. Dün twitter hesabımdan kısa vade için banka yerine sanayi tercihi yapılabileceğini belirtmiştim. Dünden bugüne ortalama biraz daha yaklaştı. 

FOMC toplantısı her zaman kritik öneme sahiptir. Aslında yılın ilk iki toplantısında faiz artırımı yapılmayacağını Başkan Yellen'ın sözlerinden anımsıyoruz. Ancak ileriye dönük küçük de olsa bir sinyal gelebilir mi? Esasen piyasayı bugün baskı altına alan soru da bu.. Herhangi bir söylem değişikliği beklemiyorum, ancak sürprizlere de açığım.

Durum böyle olunca teknik olarak 90 bin seviyesinin üzerinde olduğumuzu ve günü 91150 seviyesinden kapadığımızı belirtelim. Yani henüz fiyat seviyeleri bir dönüşe işaret etmiyor. Hedef seviye 93.400 hala potada. 

Teknik olarak 91600 seviyesinde çift tepe oluşumu gözlendi. Bu oluşumun tarihi zirve seviyesine yakın yerde gerçekleşmesi olumlu bir görüntü çizmedi. Bu seviye (91.600) kısa vadeli önemli bir direnç olarak takip edilmeli. Bu seviyenin kırılması piyasanın gücünü gösterir ve 93 binli seviyeler görülebilir. Yarın bugün benzerinde bir piyasa izleyebiliriz. 

Daha orta vadeli perspektifte ise 88700 seviyesinden güçlü bir destek almadan yeni tarihi zirvenin kırılması kolay görünmüyor. 

3. Seans-26-01-2015

BIST100 haftanın ilk gününde kaldığı yerden devam ederek %0.75 yükselişle günü senenin en yüksek kapanış seviyesinden (91.412) tamamladı. 

Aslında haftaya başlarken Yunanistan'da yaşanan seçim gerginliği piyasanın odağındaydı. Bu gerginlik güne başlarken endeksin yaklaşık %0.2 aşağıdan başlamasına sebep oldu. Ancak Yunanistan seçimin açık ara galibi Syriza'nın salt çoğunluğu elde edememesi, yani,  151 milletvekili sınırının altında kalarak koalisyona gidecek olması olumlu diye nitelendirdiğim bir gerçekleşme idi. Kaldı ki önünde sonunda yeni Yunan hükümeti kendinden de ödün vererek yeni anlaşmalara imza atacak ve kendi bacağına sıkmayacaktır. Aksi bir durum çok olumsuz fiyatlamalara yol açabilir. 

Bir kaç saat önce S&P, Rusya'nın notunu "çöp" seviyesine indirdiğini açıkladı. Ruble'de değer kayıpları gözlendi. Dolar/Ruble'nin 70 sınırın üzerine çıkarak sert yukarı hareketler yapması Dolar/TL kuruna da etki edecektir. Bu durumda endeksin de baskı yiyebileceğini düşünüyorum ancak şimdilik böyle bir beklentim yok ve bu sadece bir risk olarak takip edilmeli. 

93400 seviyesi hala test edilebilecek önemli bir seviye. Yarın yayınlanacak olan TCMB enflasyon raporu daha fazla faiz indirimlerine ışık tutacak olursa endekste alımlar gözlenebilir. Bu gerçekleşmesi yüksek kısa vadeli bir ihtimal. 

Çarşamba günüyse FED var. Beklenmedik bir söylem değişikliği beklemiyorum. Ama FED gündemi meşgul edecektir. Destek arayanlar 88700'e bakabilir. 

3. Seans-Kritik PPK Toplantısı-20.01.2015

Zorlu diye nitelendirdiğimiz haftanın ilk önemli sınavını bugün PPK toplantısıyla veriyoruz. Karar 14:00'da açıklanacak. TCMB'den gösterge faizi 25 bp indirmesini bekliyorum. Cumhurbaşkanı R. T. Erdoğan'ın geçtiğimiz haftadaki söylemleri faiz indirim beklentilerini artırdı. Ek olarak, Bülent Arınç'ın "Faizlerde bugünlerde mutlaka bir düşüşün olması gerektiğini bakan arkadaşlarımız ifade ettiler" açıklaması sonrasında dün de belirttiğim üzere 50 bp'lık indirim de sürpriz olmayacaktır. 

Peki faiz indiriminin piyasaya etkisi ne olacak? 

25-50 bp'lık indirime %60 ihtimal veriyorum... 25-50 bp'lık indirimlerin fiyatların içine kısmen girdi, buna rağmen sonraki toplantılarda faiz indirimlerinin devam edebileceği beklentileriyle piyasa yüksek ihtimal ile olumlu etkilenecektir. 

75 bp ve üzeri bir indirime %20 ihtimal veriyorum... Böyle bir durumda endeks 88700 direncini aşarak 90000 seviyesini hedefleyebilir. 

Faizlerde herhangi bir indirim yapılmayacağına %20 ihtimal veriyorum... Faizlerde herhangi bir indirime gidilmemesi ya da alt ve/veya üst koridorda bir indirim ile yetinilmesi durumunda piyasa olumsuz etkilenir ve endeks 87000 seviyesini bu hafta içerisinde test edebilir. 

3. Seans - Haftalık Yorum- 18.01.2015

20 Ocak PPK toplantısında TCMB faiz indirimine gidecek mi? Olası indirim kaç baz puan olacak? 22 Ocak Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısında devlet tahvillerinin de alımını içerecek yeni bir genişleme programı açıklanacak mı? Açıklanacaksa bu miktar 500 milyar Euro'yu bulacak mı? Peki ya 25 Ocak Pazar günü Yunanistan'daki seçimler nasıl sonuçlanacak?

Önümüzdeki haftaya çok önemli sorularla başlıyoruz. Ve bu soruların tamamına bu hafta cevap bulacağız.

Gelelim tahminlerime... Düşen petrol fiyatlarının ve baz etkisinin önemli katkısıyla enflasyonda devam edecek düşüşe TCMB'nin kayıtsız kalacağını düşünmüyorum. Ülke risk priminin önemli göstergesi olan CDS'in de en son faiz indiriminin yapıldığı tarihten daha düşük seviyede olduğunu hatırlaatmakta fayda var.  Tıpkı Hindistan Merkez Bankası gibi TCMB'nin de gösterge faizde 25 bp indirime giderek gösterge faizi %8.00'e çekmesini bekliyorum (Hindistan MB %8.00'den %7.75'e indirdi). ECB'nin de bu toplantıda devlet tahvillerine yeşil ışık yakacağı ve 500 milyar Euro değerinde genişleme programı açıklayacağı görüşündeyim.

Veri bazlı takvimde ise bu hafta çok hayati bir gerçekleşme olmayacak. Çin'den gelecek bazı veriler takibe değer, ki en önemlisi Salı günü Çin büyümesi (yıllık beklenti: %7.2) olacak. 

Bir çok beklentinin gerçekleşeceği hafta öncesinde BIST100'de trend oluşmayarak 87000-89000 dar bandında sıkışma yaşandı. Geçtiğimiz hafta yaşadığımız 2bin puanın altındaki bu dar sıkışma önümüzdeki hafta ile beraber yüksek ihtimal ile yerini yüksek volatiliteye bırakacaktır. 

88700'ün kırılmasıyla 90 bin teknik hedefi test edilebilir. ECB ve PPK'ya ek olarak dolar ve petroldeki harekete bağlı 93400 seviyesi de gündeme gelecektir. Yılın ilk yarısında tarihi zirve olan 93400'ün görülebileceğini düşünüyorum, ancak şuan biraz erken olabilir. Eğer ECB ve PPK beklentileri karşılayamazsa 87 binin altına sarkabiliriz. Bu durumda 86400 ara desteğine rağmen 85500'e kadar düşüş gözlenebilir.