Uyarı

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, benim kişisel görüşlerime dayanmaktadır.

31 Temmuz 2013 Çarşamba

Döviz Yükümlülüğü Olan Her Firma Zarar Yazmaz

Kurlarda aşırı oynaklık olunca bir anda gözler net yabancı para pozisyonu fazla olan şirketlere döndü. Basında, orada, burada bir çoğumuz kurların aşırı yükselmesinden ciddi zararlar yazacak yada sağlam kambiyo karları yazacak firmaları okuduk. Ancak gözden kaçan bir noktanın olduğunu fark ettim ve bu yazıyı o yüzden yayınlama ihtiyacı hissettim.


Ya şirket "HEDGING" yapıyorsa?


Şirketler ya da kişiler kur oynaklıklarına karşı korunma sağlayabilmek adına Vadeli işlemler piyasasında ters pozisyon alabilmektedirler. Yani kişi ya da kurumlar kurlar yükseldiğinde eğer zarar yazacaksa, o zaman vadeli işlem borsasında ilgili senetten alışa (long position) oynayabilmektedir. Şimdi bunu olası bir hikaye yazarak aktarmaya çalışim...
Hikayeyi daha ilginç, gerçekçi ve anlaşılır kılabilmek adına kurlar üzerinden değil pamuk üzerinden vakayı ele alalım...

E&T firması tekstil sektöründe faaliyet göstermekte olsun.  Adı anılan firma yaz sezonunun yaklaşmasıyla beraber ürün çeşitlerini ve üretim hacmini artırmayı planlamakta. Bu kapsamda ürettikleri projeksiyonlar 16 Ağustos tarihinde 50 ton pamuğa ihtiyaçları olacağı yönünde. Ancak firmanın satın alma birimi o tarihteki pamuk fiyatlarının, bugünkü (01 Ağustos) spot fiyatlardan yüksek olacağını öngörmekte ve durumu finans departmanı ile paylaşmaktadır.


Firmanın finans yöneticisi bu amaç doğrultusunda vadeli işlemler ve opsiyonlar borsasında (VOB) 16 Ağustos 2013 tarihinde 401F_CMCOT0813 kodlu Ege Standart 1 Baz Kalite Pamuk kontratı satın alarak (long), pamuk fiyatlarında gerçekleşecek  fiyat riskine karşı (yukarı yönlü risk)  koruma sağlamak istemiştir. Yani Fiyatların yukarı çıkması VOB’da kar, spot piyasada zarara neden olacak ve eğer doğru bir miktar satın alınmışsa nötrleşme sağlanacaktır. Satın alınan kontratın fiyatı 4,200 TL/kg’dır. Aynı tarihte spot fiyatı ise 3,500 TL/kg den işlem görmektedir. 16 Ağustos 2013 tarihi geldiğinde satın alma departmanının beklentileri gerçekle miş ve pamuk emtiasının spot fiyatı 3,600 TL/kg’a yükselmiş, 401F_CMCOT0813 kodl Ege Standart 1 Baz kalite Pamuk sözleşmesi ise VOB’da 4,270 TL/kg den işlem görmektedir.Bu durumda E&T Tekstil firmasının kar/zarar durumunu ve ne oranda korunma sağlayabildiğini hesaplayalım.


Öncelikle 50 ton pamuk stoku yapacak olan firmanın azami korunma oranı sağlayabilmesi için kaç adet sözleşme aldığını bulmalıyız.


Sözleşme Büyüklüğü: 1.000 kg (1 ton)
Stok için alınacak stok miktarı: 50.000 kg (50 ton)
50 ton / 1 ton = 50 adet

sözleşme satın alınmıştır. Aracı kuruma yatırılan teminat tutarı:
50*240=12.000 TL’dir.
Spot
Vadeli


    01.Ağustos.2013
50.000kg*3,500=175.000 TL
50adet*1.000*4,200=210.000 TL


    16.Ağustos.2013
50.000kg*3,600=180.000 TL
50adet*1.000*4,280=214.000 TL



175.000-180.000=-5.000 TL zarar
214.00-210.000=4.000 TL kar

Vadeli işlemde bir kazanç oluştuğundan vergi yükümlülüğü doğacak, ayrıca aracı kuruma ödenen komisyon sonucu işlem maliyeti kazançtan indirilmek durumunda kalınacaktır. Ancak fazla kafa karışıklılığı yaratmamak için bunları yok kabul edeceğiz.

Sonuç olarak sadece; -5.000 TL + 4000 TL = -1.000  TL zarar 

yazılacaktır. Dolayısıyla 4000/5000=%80’lik korunma oranı (Hedging Ratio) sağlanmıştır.


29 Temmuz 2013 Pazartesi

BIST100 - Kötü Senaryo


Bugün BIST100’e biraz farklı açıdan bakalım istedim. Yukarıdaki grafik BIST100’ün dolar bazında logaritmik olarak performansını göstermektedir. Dolar bazında bakmamızın sebebi özellikle Dolar/TL’nin istikrarsız olduğu dönemlerde daha güvenilir analizler sunmasıdır. Logaritmik olarak bakmamızın sebebi ise; bir grafik çok geniş perspektiften incelendiğinde logaritmik bakış açısının daha ayrıntılı olmasından kaynaklanıyor. Eğer Lineer inceleseydik (ki diğer tüm grafikler hep lineer olarak incelenmiştir ve genelde bu piyasada gördüğünüz grafiklerin %95’i lineer grafiklerdir) o zaman geçmişte yaşanan sert iniş ve çıkışların etkisini göremeyebilirdik.

Yukarıdaki grafik çok şey ifade ediyor aslında. Mavi dolgulu çemberler Dolar bazlı tarihi direnç noktalarını gösteriyor. Üçlü zirvenin ilkinde BIST100 50.000 dolardan 12.000 dolara kadar iniyor. Yani borsa kazançların %76’sını sadece 1 senede geri alıyor. Ne büyük travma!.. Burada bu denli büyük bir kaybın olmasını 2008’deki tarihi krizin körüklediğini vurgulamak gerekir. Ancak bir daha yaşanmayacağını garantileyebilecek biri var mı? Öyleyse şunu dinleyin; önümüzde 3 ay, önümüzdeki 3 yıl yada 7 yıl içinde benzer bir kriz mutlaka olacaktır (Peter Lynch’e saygılar).

Gelelim 2.mavi dolguya.. 2010’nun son ayları… Yine başka bir coşku... Dolar bazında 50.000’lerdeyiz. Herkes bu seviyenin kırılmasını beklerken, gariptir yine tam 1 yılda 27000’lerde dibi görüyoruz. Borsada düşüş %46’yı buluyor. %50’ye varan her düşüşte yalancı baharların yaşandığına da dikkat etmenizi isterim.

3. mavi dolgu ise son hikayemiz. Bunu çok ayrıntılı anlatmaya gerek yok, anılarımız hala çok taze. TL bazında 100.000’i geçeceğimizi söyleyen ne de çok kişi vardı. Çok şükür onlardan biri olmadım. Dolar bazında tarihi direnç, sadece 2. yatırım yapılabilir notunun gelmesiyle kırılamazdı. Üstelik 2.yatırım yapılabilir notunu alan ülke borsalarının düşüşe geçtiği bilinmesine rağmen. Grafikte sarı kesikli çizgi şuan ki seviyemizi gösteriyor.

Tarihi direncin ardından %25 düştük (ilk zirvede kayıp %75, ikincide %45 idi). %25 ciddi bir oran. Sarı kesikli çizginin denk geldiği 35000-37000 seviyesinin ne kadar ÖNEMLİ bir DESTEK olduğuna dikkatinizi çekmek isterim. Kötü senaryoda, eğer kırılırsa satışların nasıl sertleşeceğini tahmin etmemiz kolay olsa gerek. Önce 32000, sonrasında 29000 destekleri gündeme gelecektir. Bu da TL bazında önce 8.000 puanlık (yaklaşık 65000) bir düşüşü sonrasında ek olarak 6.000 puanlık (yaklaşık 60.000) bir düşüşü daha gündeme getirecektir.

93500’de iken tüm pozisyonlarımı kapatıp kırılıp kırılmayacağını beklemek ile geçmişti zamanım. Zaten kırılırsa en fazla birkaç bin puanlık kardan olurdum. Her zaman belli riskleri göze almak zorundasınızdır.  Sonrasında trene binmekten korkmamalıyız. Şuan da ise durum biraz daha riskli. Çünkü destekte beklemek daha güçlü bir psikoloji ve sabır ister. Kırılmasını beklersiniz. Kırılırsa ve eğer siz nakitteyseniz en mutlu sizsiniz, hissedeyseniz Vay Halinize!..


Son söz olarak; ben henüz Borsamızı zirveye taşıyacak hikaye göremiyorum. Aksine çok ciddi sorunlarımız var. Daha önceki analizlerimde vurgulamıştım (TCMB’nin faiz arttırmak yerine Döviz satım ihaleleri düzenlemesini eleştirdiğim yazıda bulabilirsiniz http://ekonofinans.blogspot.com/2013/07/baska-tcmb-yok.html?m=1